Ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV)

Ο RSV (Respiratory Syncytial Virus) μεταφράζεται σαν «αναπνευστικός συγκυτιακός ιός». Ο ιός αυτός προκαλεί προβλήματα στο αναπνευστικό σύστημα με τη δημιουργία συγκυτίων. Τα συγκύτια είναι νεκρά, εκφυλισμένα κύτταρα (βλ.Φωτο).

Η μετάδοση του ιού είναι συχνότερη κατά του χειμερινούς μήνες (Νοέμβριος – Μάρτης). Στην Κύπρο το peak παρατηρείται Ιανουάριο και Φλεβάρη. Η μετάδοση επιτυγχάνεται μέσω σταγονιδίων ή μετά από απευθείας επαφή των χεριών με τα μάτια ή τη μύτη. Η μετάδοση του ιού μέσω στόματος είναι πιθανή αλλά σπάνια και όχι τόσο μολυσματική. Συχνές είναι επίσης οι νοσοκομειακές λοιμώξεις, δηλαδή μολύνσεις μετά από περίθαλψη σε νοσοκομείο. Η νόσος μετά από μια τέτοια λοίμωξη διαρκεί περισσότερο και έχει χειρότερη εξέλιξη. Μειονεξία του ανοσοποιητικού συστήματος, πχ. μετά από μεταμόσχευση, ασθενείς με AIDS, ή σε προχωρημένη ηλικία μπορούν να προκαλέσουν μια επαναλοίμωξη.

Βρέφη μέχρι την ηλικία των έξι μηνών διαθέτουν ακόμα υπολείμματα μητρικών αντισωμάτων. Αυτά δεν παρέχουν επαρκή προστασία, αλλά αντίθετα προκαλούν μιαν ενδυνάμωση της δράσης του ιού («immune enhancement”).

Μετά τη μετάδοσή του ο ιός πολλαπλασιάζεται τοπικά στο φάρυγγα και προχωρά από κύτταρο σε κύτταρο μέχρι βαθιά στους πνεύμονες όπου καταστρέφει τα κύτταρα, προκαλεί στένωση των αεροφόρων οδών, περιβρογχιακά οιδήματα και αυξημένη παραγωγή βλέννας. Αποτέλεσμα είναι η μειωμένη ανταλλαγή αερίων στους πνεύμονες. Η άμυνα του οργανισμού μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή χειροτερεύοντας την κατάσταση.

Αρχικά ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει συμπτώματα γρίπης, δηλ. ρινική απόφραξη, πυρετό, φαρυγγίτιδα, ωτίτιδα, βήχα κλπ. Τα συμπτώματα είναι όμοια με τα συμπτώματα άσθματος. Σε ειδικές περιπτώσεις όπου ο οργανισμός αδυνατεί να αντιδράσει μπορεί ο ιός να μεταδοθεί από τους πνεύμονες σε γειτονικά όργανα (καρδία, ήπαρ, νεφροί), οδηγώντας σε καταστάσεις απειλητικές για τη ζωή, όπως μυοκαρδίτιδα ή σύνδρομο Reye. Σε υγιή μεγαλύτερα παιδιά και υγιείς ενήλικες μια RSV-λοίμωξη είναι τόσο επικίνδυνη όσο και μια συνηθισμένη γρίπη.

Το μόνο φάρμακο που μπορεί να περιορίσει μια RSV λοίμωξη είναι η Ribavirin. Η δράση της δεν έχει ακόμα τεκμηριωθεί και τα αποτέλεσμα της θεραπείας ακόμα αξιολογούνται. Συμπτωματική θεραπεία οδηγεί σε καλυτέρευση των συμπτωμάτων, μέχρις ότου ο ιός απομακρυνθεί από τον οργανισμό (περίπου τρεις εβδομάδες μετά την ίαση των συμπτωμάτων). Σε δύσκολες περιπτώσεις είναι αναγκαία η παροχή οξυγόνου.

Εμβόλιο δεν υπάρχει ενάντια στον RSV. Παλαιότερες προσπάθειες προφύλαξης απέτυχαν. Προς το παρόν προσπάθειες για εμβόλιο βρίσκονται σε εξέλιξη.