Παιδική παχυσαρκία. Συμβουλές για γονείς.

Παρόλο που ίσως να είναι άβολο να συζητήσετε τέτοιες ανησυχίες με το παιδί σας, αν αναφερθείτε έγκαιρα σε αυτά τα θέματα και βοηθήσετε το παιδί σας να λάβει δράση θα είναι ευκολότερο να το βοηθήσετε να χάσει το περιττό βάρος. Αγνοώντας το πρόβλημα δεν θα λυθεί και κατ’ ακρίβεια περιμένοντας το παιδί να μεγαλώσει για να αντιμετωπίσει αυτά τα θέματα, το πρόβλημα μεγαλώνει και έτσι θα είναι δυσκολότερο για το παιδί στο μέλλον. Αφού είναι δυνατό σε όλες τις ηλικίες, είναι ευκολότερο να παλέψετε το πρόβλημα βάρους όταν το παιδί σας είναι σε μικρότερη ηλικία και είναι πιο ανοιχτό στο να αλλάξει συνήθεις και τρόπο ζωής.

Επίσης είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι τα παχύσαρκα παιδιά είναι πολύ πιθανόν να γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες που θέσουν τον εαυτό του σε σοβαρότερα προβλήματα υγείας όπως διαβήτη τύπου 2 και καρδιολογικά προβλήματα. Έτσι συζητώντας με το παιδί σας τώρα το βοηθάτε να γίνει ένας υγιής ενήλικας.

Από πού όμως πρέπει ένας γονιός να ξεκινήσει; Διάφορες μελέτες αναδεικνύουν ενθαρρυντικούς τρόπους για να βοηθήσετε το παιδί σας να ξεπεράσει τα προβλήματα βάρους χωρίς να επηρεαστεί η αυτοπεποίθηση τους. Με αυτό το τρόπο προσφέρουν στους γονείς τα ακόλουθα πρέπει και μη.

1. Γίνετε σύμμαχος του παιδιού σας.

Είναι σημαντικό να μιλάτε στα παιδιά σας με ειλικρίνεια όταν σας ρωτούν για το βάρος τους και να είστε πάντα πρόθυμοι να το βοηθήσετε. Αν το παιδί σας ανησυχεί για το βάρος του πέστε του ότι θέλετε να το βοηθήσετε και ότι θα δουλέψετε μαζί για να γίνει πιο υγιές.

Μετά κάνετε πράξη όσα είπατε βοηθώντας το να εξερευνήσει τα ενδιαφέροντα του και συζητώντας διάφορες επιλογές. Για παράδειγμα, μπορείτε να προτείνετε να πάρετε μαζί μερικά μαθήματα μαγειρικής για να μάθετε πώς να παρασκευάζετε τα αγαπημένα σας φαγητά πιο υγιεινά. Πάρετε το παιδί σας μαζί σας για ψώνια και ζητήστε του να επιλέξει ένα νέο φρούτο ή λαχανικό για να δοκιμάζει κάθε εβδομάδα. Μπορείτε επίσης να πάρετε βηματομέτρες για όλη την οικογένεια και έτσι να θέσετε ένα συγκεκριμένο αριθμό βημάτων κάθε μέρα σαν κοινό στόχο.

Ενθαρρύνοντας τα παιδιά σας να πάρουν αποφάσεις, τα βοηθάτε να πάρουν τον έλεγχο της υγείας τους και να κτίσουν την αυτοπεποίθηση τους.

2. Να είστε καλό πρότυπο.

Όταν πρόκειται για τα παιδιά και το βάρος τους, το τι κάνετε είναι πιο σημαντικό από το τι λέτε. Οι γονείς είναι το πρώτο πρότυπο τον παιδιών. Σε σχετική έρευνα με θέμα το πώς μπορεί να καταπολεμηθεί η επιδημία της παχυσαρκίας, το 70% των παιδιών που έλαβαν μέρος στην έρευνα είπαν ότι ο πιο σημαντικός παράγοντας είναι να δίνουν οι γονείς το σωστό παράδειγμα.

Τα παιδιά αναπτύσσουν τις διατροφικές τους συνήθειες από τους γονείς τους. Αν οι γονείς τρώνε fast-food και εκθέτουν το παιδί σε φαγητό «σκουπίδι», τότε το παιδί θα αναπτύξει τις ίδιες διατροφικές συνήθειες και αυτές οι συνήθειες δύσκολα κόβονται.

Μειώστε τα γεύματα από τα fast-food, αλλά όταν θα τύχει να φάτε τέτοιου είδους φαγητό εξηγήστε το παιδί σας για τις πιο υγιεινές επιλογές που είναι διαθέσιμες. Για παράδειγμα μπορεί να αντικαταστήσει το Burger και τις πατάτες με ένα φιλέτο κοτόπουλο και σαλάτα. Μετά παραγγείλετε ένα υγιεινό γεύμα και για τον εαυτό σας.

3. Μην ασχολείστε με το παρελθόν-Δώστε ένα υγιέστερο παράδειγμα σήμερα.

Δεν είναι ποτέ αργά για να αναπτύξετε πιο υγιεινές συνήθειες. Μπορεί στο παρελθόν να μην κάνατε πάντα τις υγιεινότερες επιλογές αλλά σήμερα είναι μια νέα μέρα. Βελτιώνοντας τον δικό σας τρόπο ζωής μπορεί να βοηθήσει και να εμπνεύσει το παχύσαρκο παιδί σας για να κάνει το ίδιο. Είναι ωφέλιμο τα παιδιά να βλέπουν τους γονείς να αλλάζουν διατροφικές συνήθειες, να σβήνουν την τηλεόραση και να αθλούνται.

Κάντε την αλλαγή με μικρά και σταθερά βήματα. Κάντε την υγιεινή διατροφή ευκολότερη για όλα τα μέλη της οικογένειας με το να ξεφορτωθείτε σταδιακά από το σπίτι όλα τα junk food (τρόφιμα σκουπίδια). Ρίξτε μια ματιά στο ψυγείο και την αποθήκη σας και απομακρύνετε όλα τα ανθυγιεινά τρόφιμα. Ελέγξτε τις ετικέτες στη συσκευασία τροφίμων και βρείτε τα φαγητά με υψηλά ποσοστά κορεσμένων λιπαρών και ζάχαρης. Πρέπει σε συνεργασία με το παιδί να απαλλαγείτε από αυτά.

Στη συνέχεια, μην αγοράσετε ξανά τέτοιου είδους φαγητά. Ενισχύστε την κουζίνα σας με πιο υγιεινά φαγητά. Γιαούρτι χαμηλών-λιπαρών, φρέσκα φρούτα, ωμά λαχανικά και χυμούς, crackers ολικής αλέσεως, τυρί χαμηλών λιπαρών κλπ.

Επιπλέον να έχετε πάντα στο σπίτι σας φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλά σε λιπαρά, ψωμί ολικής αλέσεως, δημητριακά, ζυμαρικά, άπαχο κρέας και πουλερικά. Με αυτό το τρόπο μπορείτε να βοηθήσετε την οικογένεια σας να περιορίσει τις εξορμήσεις σε φαστφουντάδικα και έτσι να έχετε γρήγορα και υγιεινά γεύματα, χωρίς πολλές επισκέψεις στα σουπερμάρκετ.

4. Μην κάνετε σχόλια για το βάρος του παιδιού σας ή για το τι τρώει.

Κρίνοντας το παιδί σας για το βάρος του είναι ένα από τα χειρότερα πράγματα που θα μπορούσατε να κάνετε. Δεν πρέπει να λέτε πράγματα για το βάρος του κατά τη διάρκεια γευμάτων, γιατί το κάνετε να νιώθει απαίσια. Συνήθως τα κάνει να μη μπορούν να φάνε όταν ήσαστε παρόντες γιατί νομίζουν ότι τρώνε υπερβολικά.

5. Μιλάτε στα παιδιά σας για άλλα θέματα, που ίσως να επηρεάζουν το βάρος τους.

Η παχυσαρκία μπορεί να είναι ένα σύμπτωμα κάποιου άλλου σοβαρότερου προβλήματος που ίσως το παιδί σας να αντιμετωπίζει. Οι γονείς επιβάλλετε να ανακαλύψουν τι συμβαίνει στην κοινωνική ζωή των παιδιών τους και στο σχολείο.

Για παράδειγμα η μοναξιά είναι συχνά ένας παράγοντας στο θέμα βάρους των παιδιών. Είναι πολύ συνηθισμένο για τα υπέρβαρα παιδιά να θεωρούν το φαγητό το καλύτερο τους «φίλο».

Τα υπέρβαρα παιδιά μπορεί να νιώθουν μοναξιά γιατί είναι κοινωνικά απομονωμένα. Επιβάλλεται οι γονείς να προτρέπουν τα παιδιά τους να συμμετέχουν σε διάφορες δραστηριότητες. Μαθήματα μουσικής, παιδικές λέσχες ή εθελοντικές δραστηριότητες θα βοηθήσουν το παχύσαρκο παιδί να γίνει πιο δραστήριο και επίσης θα το βοηθήσουν να γνωρίσει άτομα με τα ίδια ενδιαφέροντα. Συστήνετε επίσης τα παιδιά να συμμετέχουν σε οικογενειακές εξορμήσεις και διάφορες φυσικές δραστηριότητες.

Ένα παιδί μπορεί επίσης να τρώει πολύ, ως αντίδραση σε άλυτα προβλήματα που υπάρχουν στην οικογένεια, πχ προβλήματα στο γάμο ή οικονομικά. Αν υποψιάζεστε ότι το βάρος του παιδιού σας σηματοδοτεί ένα πρόβλημα τότε συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.

6. Μην πιέζετε τα παιδιά να μειώσουν εντελώς το φαγητό. 

Εφαρμόζοντας υγιεινές διατροφικές συνήθειες είναι πολύ πιό  αποτελεσματικό παρά τον απόλυτο περιορισμό από το φαγητό. Τρώγοντας υγιεινά δε σημαίνει ότι το παιδί δεν θα μπορέσει ποτέ να φάει γλυκό σε ένα πάρτυ γεννεθλίων ή ένα μπισκότο σε ένα φιλικό σπίτι. Το παιδί σας θα κεραστεί πολλές φορές, το σημαντικό είναι να μάθει να παίρνει σωστές ισορροπημένες αποφάσεις για το τί θα φάει.

Μάθετε στα παιδιά να γεύονται τα διάφορα κεράσματα αντί να τα καταβροχθίζουν στα γρήγορα. Δείξτε τους πώς είναι μια σωστή μερίδα παγωτού ή γλυκίσματος, ώστε να ξέρουν πόσο να ζητήσουν.

7. Κάνετε τα γεύματα να είναι χρόνος  με την οικογένεια.

Υπάρχουν αποδείξεις που δείχνουν ότι τρώγωντας με τα παιδιά και έχοντας κανονικά οικογενιακά γεύματα προλαβαίνετε την παιδική παχυσαρκία. Έρευνες δείχνουν ότι, όταν οι γονείς γευματίζουν με τα παιδιά τους, τρώνε πιο αργά και κάνουν πιό υγιεινές επιλογές. Τα οικογενειακά γεύματα μετατρέπουν το φαγητό σε κοινωνικό γεγονός.

8. Μη βάζετε τα παιδιά σε ένα αυστηρό πρόγραμμα άσκησης.

Οι γονείς πρέπει να ενθαρρύνουν τη φυσική δραστηριότητα ως ένα φυσικό μέρος της ζωής και όχι σαν αγγαρεία. Αντί για παράδειγμα να πείσετε το παιδί σας να πηγαίνει σε γυμναστήριο μια-δυο φορές την εβδομάδα, κάντε κάτι αυθόρμητο πχ πάτε ένα περίπατο στη γειτονιά. Θέστε στόχους  για να ενθαρρύνετε το παιδί σας να περπατάει όπως: «Ας δούμε ποιός μπορεί να περπατήσει λίγο πιό μακριά αυτή την φορά».

9. Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας κοιμάται αρκετά και είναι «αποφορτισμένο».

Όλο και πιο πολλές έρευνες συνδέουν την έλλειψη ύπνου με την αύξηση βάρους και άλλες παθήσεις. Σιγουρευτείτε ότι το παιδί σας κοιμάται αρκετά κάθε βράδυ.

Ο ύπνος διαφέρει από παιδί σε παιδί αλλά ένας μέσος όρος φαίνεται πιο κάτω:

1- 3 χρονών: 12-14 ώρες την ημέρα

2- 5 χρονών: 11-13 ώρες την ημέρα

5-12 χρονών: 10-11 ώρες την ημέρα

12-18 χρονών: τουλάχιστον 8 1/2ώρες την ημέρα

Για να βοηθήσετε το παιδί σας να πάρει την σωστή ποσότητα ύπνου, θυμίστε του να «αποφορτιστεί» από το κομπιούτερ, το κινητό, και την τηλεόραση, τουλάχιστον δύο ώρες πρίν πάει για ύπνο. Συνθετικό φως, από ηλεκτρονικές συσκευές, διεγείρει το μυαλό και  κάνει πιό δύσκολο τον ύπνο.

Επίσης θυμηθείτε, ότι όσο πιο πολύ χρόνο περνά το παιδί σας  μπροστά στην τηλεόραση ή στον ηλεκτρονικό υπολογιστή ή μιλώντας στο κινητό, τόσο πιο λίγο χρόνο θα περνά έχοντας θετικές αλληλεπιδράσεις με την οικογένεια του.

10. Ξεκαθαρίστε το ότι αγαπάτε το παιδί σας χωρίς όρους.

Να θυμάστε ότι ο μακροπρόθεσμος σου στόχος σαν γονιός είναι ο ίδιος, είτε το παιδί σου  είναι νούμερο 4 ή 14. Να μεγαλώσεις  ένα παιδί που να έχει αυτοπεποίθηση και να ξέρει ότι είναι αγαπητό.

Να είσαστε προσεχτικοί με τα μηνύματα που στέλλετε. Δε θα θέλατε ποτέ το παιδί σας. Να πιστεύει ότι η αγάπη σας γι’ αυτό είναι βασισμένη στο τι και πόσο τρώει και όχι στο τι είναι.

Τα παιδιά χρειάζονται να ξέρουν ότι τα αισθήματα σας γι’ αυτά δεν έχουν  να κάμουν τίποτα με το βάρος τους. Κομμάτι του να αγαπάς τον εαυτό σου σημαίνει να φροντίζεις το σώμα σου και να το διατηρείς υγιές. Αν το παιδί ξέρει ότι το αγαπάτε και μάθει να αγαπά τον εαυτό του τότε θα γίνει πιό ικανό να κάνει υγιεινές επιλογές.