Τα αυγά στη διατροφή του βρέφους-παιδιού. Τι να προσέχετε;

Στη σημερινή καταναλωτική εποχή, η πληροφορία που αναγράφεται σε ένα προϊόν αποτελεί την κύρια και, ίσως, την πιο εύκολα προσβάσιμη πηγή πληροφόρησης του καταναλωτή για το προϊόν που θα αγοράσει. Η κυπριακή παροιμία “Εγώ στραώνω τζαι πουλώ, τζαι συ άμπλεπε τζια γόραζε”, ίσως να μην είναι δόκιμη σήμερα λόγω των πολλών ευκαιριών ενημέρωσης που έχει ο καταναλωτής προτού αγοράσει ένα προ­ϊόν. Στην περίπτωση, όμως, των ειδών πρώτης ανάγκης, πιθανόν να αποτελεί κανόνα, αφού οι καταναλωτές λειτουργούν περισσό­τερο με το συναίσθημα παρά με τη γνώση, μετά από προτροπή παρά από σκέψη, λόγω συνήθειας ή ακόμα και λόγω ελκυστικής συσκευασίας.
Σε αυτή τη διαδικασία αγοράς τα αυγά δεν αποτελούν εξαίρε­ση: η συσκευασία πρέπει να είναι ελκυστική, να εκπέμπει εμπι­στοσύνη, επαγγελματισμό και να δημιουργεί αίσθημα ασφάλειας στον καταναλωτή. Για το σκοπό αυτό, οι προμηθευτές/παραγωγοί/κέντρα συσκευασίας μεριμνούν ώστε να είναι συνεπείς. Τι γί­νεται όμως με τα «επιμέρους» στοιχεία μιας συσκευασίας, όπως την ημερομηνία ανάλωσης «πριν από» (η οποία είναι και η πιο δημοφιλής στους καταναλωτές), τη μέθοδο παραγωγής (που αποκτά ενδιαφέρον σε καταναλωτές που θέλουν κάτι διαφορετι­κό και που στις πλείστες περιπτώσεις στοιχίζει περισσότερο), την επωνυμία και άλλα στοιχεία πληροφόρησης που αναγράφονται στη συσκευασία;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) «έχει μεριμνήσει για σας πριν από εσάς», θα έλεγε κάποιος μιμούμενος το γνωστό σλόγκαν, αφού η Νομοθεσία της Ε.Ε. ήταν έτοιμη, καθορισμένη και οε ισχύ πριν την ένταξη της Κύπρου ως πλήρες Κράτος Μέλος. Η Νομοθεσία αυτή όμως δεν είναι στατική, και τροποποιείται ώστε να είναι προσαρμοσμένη και στην ανάγκη προστασίας του ευρω­παίου καταναλωτή από τον καταιγισμό προϊόντων που ζητούν πα­ρουσία στο «ράφι της νοικοκυράς».
Σήμανση συσκευασιών
Στην ευρωπαϊκή αγορά τα μόνα αυγά που μπορούν να προ­σφέρονται για κατανάλωση στα σημεία λιανική πώλησης είναι τα αυγά που δεν έχουν υποστεί επώαση ή βρασμό και που εμπί­πτουν στην “Κατηγορία Α” (στη συσκευασία μπορεί να αναγρά­φονται ή/και οι λέξεις “Φρέσκα αυγά”). Η “Κατηγορία Α” αναφέ­ρεται σε αυγά φυσιολογικά (με καθορισμένο σχήμα), καθαρά, ανέπαφα (χωρίς ρωγμές ή άλλου είδους ραγίσματα), με μικρό αεροθάλαμο (μικρότερο των 6 χιλιοστών) και χωρίς οσμή από ξέ­να σώματα. Οι παραγωγοί/ κέντρα συσκευασίας αυγών πρέπει να παρέχουν πάνω στη συσκευασία και τις ακόλουθες πληροφορίες.
1. Τον αριθμό των αυγών στη συσκευασία (π.χ. 6 αυγά).
2. Τη μέθοδο παραγωγής (Συνήθη ή Κλωβοστοιχίας, Στρω­μνής ή Αχυρώνα, Ελεύθερης βοσκής, Βιολογικά). Στην περίπτω­ση χρήσης αναβαθμισμένων/ διευθετημένων κλωβών μπορούν να αναγράφονται οι λέξεις «Αναβαθμισμένοι/ Διευθετημένοι κλωβοί».
3. Την κατηγορία βάρους των αυγών: Για τις τέσσερις κατηγο­ρίες βάρους ισχύουν ως «S» (small) (μικρότερο των 53 γραμμά­ριων), «Μ» (medium) (μεταξύ 53 και 63 γραμμαρίων), «L» (lar­ge) (μεταξύ 63 και 73 γραμμαρίων) και «XL» (extralarge) (μεγα­λύτερο των 73 γραμμαρίων). Αντί των ψηφίων «S», «Μ», «L» και «XL» μπορούν να αναγράφονται οι λέξεις «μικρό» ή/και «βάρος μικρότερο των 53g», «μεσαίο» ή/και «βάρος ίσο ή μεγαλύτερο των 53gκαι μικρότερο των 63g», «μεγάλο» ή/και «βάρος ίσο ή μεγαλύτερο των 63gκαι μικρότερο των 73g», «πολύ μεγάλο» ή/και «βάρος ίσο ή μεγαλύτερο των 73g» αντίστοιχα.
4. Την ένδειξη «Ανάλωση πριν από»: δηλαδή, την ημερομηνία που έχει καθορισθεί να υπολογίζεται με μέγιστο όριο την 28η μέ­ρα μετά την ωοτοκία του αυγού. Η παραμονή, όμως, των αυγών στα σημεία λιανικής πώλησης δεν πρέπει να υπερβαίνει την 21η ημέρα από την ωοτοκία του αυγού.
5. Το δεκαψήφιο αριθμό του κέντρου συσκευασίας, ο οποίος είναι αποτυπωμένος και στο κέλυφος του αυγού που βρίσκεται εντός της συσκευασίας.
6. Το όνομα ή την εταιρική επωνυμία του κέντρου συσκευα­σίας αυγών.
7. Την τιμή.
8. Την επισήμανση ότι τα αυγά πρέπει «Να διατηρούνται με απλή ψύξη μετά την αγορά».
Όσον αφορά τον αριθμό του κέντρου συσκευασίας, αυτός πα­ρέχει πληροφορίες για τη μέθοδο παραγωγής (1o ψηφίο, όπου, 0: Βιολογικά, 1: Ελεύθερης βοσκής, 2: αχυρώνα (στρωμνής) και 3: κλωβοστοιχίας), τη χώρα συσκευασίας (2o και 3o ψηφίο, π.χ. για Κύπρο ο κωδικός CY), το εάν είναι βρώσιμα τα αυγά (4o ψηφίο, εδώ ο κωδικός είναι πάντα 4), την Επαρχία εγκατάστασης του Κέντρου συσκευασίας βρώσιμων αυγών (5ο ψηφίο, όπου 1:Λευκωσία, 2:Κερύνεια, 3:Αμμόχωστος, 4:Λάρνακα, 5:Λεμεσός, 6:Πάφος), τον αύξοντα αριθμό του Κέντρου συσκευασίας (ψηφία 6 και 7), μια τελεία (ψηφίο 8) και τον κωδικό του παραγωγού (Ψηφίο 9 και 10). Στην περίπτωση που η χώρα παραγωγής των αυγών είναι διαφορετική από τη χώρα συσκευασίας τους, αναγράφεται, επιπρόσθετα, ο κωδικός του παραγωγού για τη χώρα αυτή, ο οποίος πρέπει να είναι τουλάχιστον τετραψήφιος, όπου το 1ο ψηφίο αναφέρεται στη μέθοδο παραγωγής, το 2ο και 3ο ψηφίο αναφέρεται στον κωδικό της χώρας συσκευασίας (π.χ. PLγια την Πολωνία) και ένα ή περισσότερα ψηφία για τον κωδικό του πα­ραγωγού. Για τα πρώτα τρία ψηφία των κωδικών που έχουν ανα­φερθεί είναι υποχρεωτική και η επεξήγηση τους.
Σε μια συσκευασία αυγών που συσκευάζονται στην Κύπρο, αλλά παράγονται στο εξωτερικό (Πολωνία) θα μπορούσε να ανα­γράφεται: «Κωδικός κέντρου συσκευασίας: 0CY4103.12», «Κω­δικός παραγωγού: 0PL123», όπου 0: Βιολογικά, CY: Κύπρος, PL: Πολωνία.
Μέθοδοι εκτροφής
Όσον αφορά τις μεθόδους εκτροφής, ο καταναλωτής μπορεί να επιλέξει βρώσιμα αυγά που παράγονται από όρνιθες που εκτρέφονται σε:
1. Σύστημα εκτροφής Κλωβοστοιχίας, όπου οι όρνιθες παρα­μένουν σε κλουβιά, με εξοπλισμό που καθορίζεται από τη Νομο­θεσία, καθ’ όλη τη διάρκεια της αυγοπαραγωγικής τους περιό­δου.
2. Σύστημα εκτροφής σε Στρωμνή ή Αχυρώνα, όπου οι όρνι­θες παραμένουν εντός του υποστατικού με στρωμνή το οποίο διέ­πεται από όλες τις ειδικές διατάξεις του Νόμου όσον αφορά τον εξοπλισμό σε κούρνιες, φωλιές, ποτίστρες, ταΐστρες και στρω­μνή.
3. Σύστημα εκτροφής Ελεύθερης Βοσκής, όπου οι όρνιθες μπορούν να έχουν πρόσβαση σε καθορισμένους εξωτερικούς χώρους (4τ.μ. ανά όρνιθα) κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι εξω­τερικοί αυτοί χώροι είναι ως επί το πλείστον καλυμμένοι με βλά­στηση. Τα δε υποστατικά που φιλοξενούν τις όρνιθες διέπονται από όλες τις διατάξεις που προνοούνται για τα αυγά στρωμνής ή αχυρώνα, με επιπρόσθετα καθορισμένα ανοίγματα (πόρτες) για την ελεύθερη πρόσβαση των ορνίθων στους εξωτερικούς χώρους.
4. Σύστημα Βιολογικής εκτροφής, όπου οι όρνιθες διαβιούν σε συνθήκες εκτροφής Ελεύθερης βοσκής, αλλά τρέφονται απο­κλειστικά με σιτηρέσια και άλλες τροφές που προκύπτουν από προϊόντα που παράγονται με βιολογικές μεθόδους.
Τέλος, υπάρχει και η επιλογή αγοράς αυγών που έχουν μεγα­λύτερη συγκέντρωση ορισμένων ουσιών (π.χ. ω-3 λιπαρά οξέα) και θεωρούνται αυξημένης διαιτητικής αξίας. Τα αυγά αυτά πα­ράγονται από όρνιθες που τρέφονται με διαφοροποιημένο σιτηρέσιο, το οποίο έχει συστατικά με αυξημένη περιεκτικότητα σε “ω-3” λιπαρά οξέα (μέρος των οποίων μεταφέρεται και στο αυγό). Τα αυγά που χαρακτηρίζονται ως ω-3 πρέπει να έχουν συγκέν­τρωση ενώσεων ω-3 λιπαρών οξέων πέραν ενός καθοριζόμενου ορίου.