Ebola virus disease (Λοίμωξη από τον ιό Έμπολα)
Από Χρυσόστομο Κουάλη, παιδίατρο, Λεμεσό
Ebola virus disease (Λοίμωξη από τον ιό Έμπολα)
Η Λοίμωξη από ιό Έμπολα (Ebolavirus disease (εκδηλώνεται σαν αιμορραγικός πυρετός), είναι μία ιογενής λοίμωξη, που παρουσιάζεται προς το παρόν σε χώρες της Αφρικής, κυρίως στις Γουινέα, Λιβερία και Σιέρα Λεόνε, ενώ τελευταία περιγράφηκαν κρούσματα και στη Νιγηρία. Κατά τις τελευταίες επιδημίες πέθαναν από τη νόσο γύρω στα 1500 άτομα. Η θνητότητα της φτάνει το 90 %. Έτσι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε συναγερμό, ώστε να ευαισθητοποιηθούν όλοι.
Φορείς του ιού φαίνεται να είναι διάφοροι τύποι νυχτερίδας στην Αφρική. Αυτές μεταδίδουν τον ιό σε άγρια ζώα και αυτά μετά στον άνθρωπο. Αν παρουσιαστεί ένα μεμονωμένο περιστατικό και δε τεθεί έγκαιρα διάγνωση, ακολουθεί επιδημία, τόσο στο νοσοκομείο που νοσηλεύτηκε ο ασθενής, όσο και στην κοινότητα του.
Μετάδοση:
Η νόσος μεταδίδεται στον άνθρωπο, από μολυσμένα νεκρά ή ζωντανά ζώα ή μετά από βρώση μολυσμένου κρέατος, κυρίως ωμού ή βρώση θηραμάτων κυνηγίου.
Μεταδίδεται επίσης από άνθρωπο σε άνθρωπο μετά από επαφή με αίμα ή με άλλα υγρά ασθενούς (ζωντανού ή νεκρού), όπως ούρα, κόπρανα, φλέγματα, σάλια, ιδρώτα, σπέρμα κλπ. Επίσης μετά από χρήση προσωπικών αντικειμένων του ασθενούς, όπως ρούχα, σεντόνια, βελόνες κλπ.
Ο χρόνος επώασης κυμαίνεται από 2-21 μέρες, με μέσο όρο τη μία βδομάδα.
Η νόσος εκδηλώνεται στην αρχή ως μια απλή ίωση με πυρετό, μυαλγίες, γενική αδυναμία κεφαλαλγία, κοιλιακό άλγος, οσφυαλγία ή φαρυγγαλγία. Ακολουθούν έμετοι, διάρροιες, εξάνθημα και νεφρική ή/και ηπατική ανεπάρκεια. Στο τέλος εμφανίζονται αιμορραγίες, τόσο εσωτερικές όσο και εξωτερικές και πολυοργανική ανεπάρκεια.
Η διάγνωση γίνεται σε ειδικά εξοπλισμένο και προετοιμασμένο εργαστήριο και περιλαμβάνει ειδικά τεστ:
1) Μέτρηση τίτλου αντισωμάτων κατά του ιού,
2) Εντοπισμό αντιγόνων του ιού,
3) Απομόνωση του ιού σε καλλιέργεια κυττάρων,
4) Εντοπισμός του ιού με χρήση ηλεκτρονικού μικροσκοπίου,
5) Μέτρηση εξουδετερωτικών αντισωμάτων ορρού και
6) Εξέταση RT-PCR.
Η λήψη, η μεταφορά και η επεξεργασία των δειγμάτων πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή, διότι τα δείγματα είναι πολύ μολυσματικά και μπορεί να μεταδώσουν τη νόσο στο προσωπικό των ιατρικών κέντρων και των ιατρικών εργαστηρίων.
Διαφορική διάγνωση πρέπει να γίνεται από την Ελονοσία, τον Τυφοειδή πυρετό, τη λοίμωξη από Σιγκέλλα, σύνδρομα περιοδικού πυρετού, χολέρα, μηνιγγίτιδα, ηπατίτιδα, πανούκλα και άλλες μορφές ιογενούς αιμορραγικού πυρετού.
Προφύλαξη:
1) Αποφυγή ταξιδιού σε χώρες, που αναφέρονται κρούσματα της νόσου,
2) Αν το ταξίδι σε αυτές τις χώρες δε μπορεί να αποφευχθεί τότε πρέπει να αποφεύγεται:
I. κάθε επαφή με αίμα ή με άλλα σωματικά υγρά μολυσμένων ατόμων ή ζώων, νεκρών ή ζωντανών,
II. κάθε επαφή με αντικείμενα και ρούχα, που χρησιμοποίησε ασθενής,
III. σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη (ο ιός παραμένει στο σπέρμα του ασθενούς μέχρι και 7 βδομάδες μετά την ανάρρωση),
IV. απ´ ευθείας επαφή με άγρια ζώα ή βρώση άγριου θηράματος ή ωμού κρέατος.
Ο ιός δε μεταδίδεται:
1) μέσω κουνουπιών,
2) μέσω καθημερινής επαφής (ανταλλαγή χρημάτων, αγαθών κλπ),
3) κολυμπώντας σε πισίνα,
4) σε δημόσιους χώρους από άτομα, που δεν φαίνονται άρρωστα.
Άμεση ιατρική φροντίδα:
Αν ταξιδεύσαμε σε χώρα, που είχε κρούσματα της νόσου πρέπει να ζητήσουμε άμεσα ιατρική φροντίδα αν:
1) τις επόμενες εβδομάδες παρουσιάσουμε πυρετό, αίσθημα κόπωσης, διάρροια, εξανθήματα ή άλλα σοβαρά συμπτώματα,
2) να ενημερώσουμε τον γιατρό μας για το ταξίδι μας και τυχόν επαφή με αίμα ή άλλα σωματικά υγρά με ζωντανό η νεκρό άτομο ή ζώο και για τυχόν σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη.
Εμβόλιο-θεραπεία:
Δυστυχώς δεν υπάρχει εμβόλιο κατά του ιού.
Επίσης δεν υπάρχει ειδική θεραπεία. Αντιμετωπίζονται τα συμπτώματα και οι επιπλοκές της νόσου. Τα πιο σοβαρά περιστατικά πρέπει να νοσηλεύονται σε μονάδα εντατικής νοσηλείας.