Αυτισμός- αναγνώριση πρώιμων συμπτωμάτων

Επιμέλεια Άντρος Γεωργίου, Παιδίατρος, Λεμεσός

Αναγνώριση πρώιμων συμπτωμάτων αυτισμού στην ηλικία του ενός έτους.

Νέα έρευνα δείχνει πολλαπλές συμπεριφορές, οι οποίες παρατηρήθηκαν σε βρέφη ηλικίας ενός έτους και που σχετίζονται με ένα ιδιαίτερα σημαντικό κίνδυνο για τη διάγνωση της διαταραχής του φάσματος του αυτισμού στην ηλικία των δύο ετών.

Οι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας στο ChapelHillδιαπίστωσαν ότι τα βρέφη με τρεις ή περισσότερους τύπους επαναλαμβανόμενης συμπεριφοράς σε ηλικία ενός έτους, ήταν τέσσερις φορές πιο πιθανόν να πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια για αυτισμό (ASD-autismspectrumdisorder)στην ηλικία των δύο ετών, σε σύγκριση με τα βρέφη χαμηλού κινδύνου και το σημαντικότερο με τα βρέφη υψηλού κινδύνου τα οποία δεν έχουν διαγνωστεί με ASDστην ηλικία των δύο ετών.

Βρέφη τα οποία διαγνώστηκαν με ASDστους 24 μήνες δεν είχαν μόνο υψηλότερα επίπεδα αυτοματικών κινήσεων στους 12 μήνες, αλλά και υψηλότερα επίπεδα σε αυτοτραυματισμούς, υψηλότερα επίπεδα επιμονής στην ομοιότητα καθώς και υψηλότερα επίπεδα της υποχρέωσης να εμπλακούν σε περίπλοκες ρουτίνες και καταστάσεις.

Ο επικεφαλής ερευνητής JasonWolf (PhD), επίκουρος καθηγητής της ψυχιατρικής, σε μια συνέντευξη τύπου δήλωσε ότι ακόμα και οι καλύτεροι κλινικοί γιατροί είναι σε θέση να διαγνώσουν με αξιοπιστία τον αυτισμό, στην ηλικία των 18 μηνών, οπόταν η ηλικία του ενός έτους είναι το κατώτατο όριο που μπορούμε να μελετήσουμε αυτή τη στιγμή. Είναι το είδος της συμπεριφοράς το οποίο οι γονείς πρέπει να παρατηρούν και να αναφέρουν σχετικά, έτσι ώστε να μας δίνει μεγάλες ελπίδες για τα επόμενα βήματα και το πώς μπορούμε να βελτιώσουμε τα εργαλεία ελέγχου που διαθέτουμε, να εκτιμήσουμε τον κίνδυνο αυτισμού σε ένα πολύ μικρό παιδί.

Κόκκινη σημαία

Σε συνεργασία με συναδέλφους από Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας βρεφών, ο Δρ. Wolfκαι οι συνεργάτες του παρακολούθησαν 184 νήπια υψηλού κινδύνου για ASD και 59 βρέφη χαμηλού κινδύνου στο δεύτερο έτος της ηλικία τους. Οι γονείς κλήθηκαν να καταγράψουν την παρουσία διαφόρων τύπων επαναλαμβανόμενης συμπεριφοράς σε ηλικία ενός και δύο ετών. Στις συμπεριφορές περιλαμβάνονται στερεότυπες αυτοματικές συμπεριφορές όπως χτύπημα χεριού και βραχίονα, συμπεριφορές επιβλαβείς για τον ίδιο του τον εαυτό, καταναγκαστικές συμπεριφορές, κατά τις οποίες τα πράγματα πρέπει να γίνονται με μια συγκεκριμένη σειρά, τελετουργικές συμπεριφορές όπου τα παιχνίδια να παρατάσσονται με ένα συγκεκριμένο τρόπο ή περιοριστική συμπεριφορά, κάνοντας ελάχιστες δραστηριότητες με ενδιαφέρον όπως δεν κάνουν βλεματική επαφή, θέλουν να είναι πάντα ήσυχα, να μην τα αγγίζεις, δεν εκδηλώνονται κοινωνικά και γενικά μένουν ήσυχα στο κρεβατάκι τους.

Τα παιδιά που διαγνώστηκαν με αυτισμό κατά μέσο όρο μεταξύ τεσσάρων και οκτώ ειδών επαναλαμβανόμενης συμπεριφοράς, όπως προκύπτουν από τις καταγραφές-αναφορές των γονιών, είναι στην ηλικία του ενός έτους. Σε αντίθεση, νήπια με τον ίδιο υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης ASD τα οποία δεν έχουν διαγνωστεί με τη διαταραχή στην ηλικία των δύο ετών, καθώς και βρέφη χαμηλού κινδύνου είχαν μόνο μια με δύο καταγραφές-αναφορές επαναλαμβανόμενης συμπεριφοράς. Επιπλέον, φάνηκε ότι όσο περισσότερες επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές έχει ένα παιδί στην ηλικία του ενός έτους, τόσο πιο πιθανό είναι να παρουσιάσει σοβαρές κοινωνικές δυσκολίες στην ηλικία των δύο ετών.

Σε αντίθεση με άλλες μελέτες, οι επαναληπτικές συμπεριφορές σε αυτή τη μελέτη, δεν είχαν σχέση με τη γενική γνωστική ικανότητα όσον αφορά αυτό το δείγμα νηπίων. Υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο κάποιας επαναλαμβανόμενης συμπεριφοράς σε βρέφη και νήπια, οι οποίες αποτελούν μέρος του πως ένα παιδί διαπραγματεύεται με το περιβάλλον του, με αποτέλεσμα να γίνεται άδικα άμεσος στόχος λόγω αυτής του της συμπεριφοράς.

Υπάρχει όμως και ένα επίπεδο όπου συναντούμε αρκετά συχνά επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά και γίνεται πιθανή κόκκινη σημαία (redflag) για την ανάπτυξη του αυτισμού. Και αν μπορούμε να κάνουμε καλά τις διαγνώσεις και τους ελέγχους αυτών των παιδιών που παρουσιάζουν υψηλό επίπεδο κινδύνου επαναλαμβανόμενης συμπεριφοράς και αν μπορούμε να βγάλουμε το παιδί από τους δικούς του “κλειδωμένους” τρόπους συμπεριφοράς, μπορεί να είμαστε σε θέση να βελτιώσουμε τα αποτελέσματα.

Εν κατακλείδι, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι έγκαιρη διάγνωση, αναγνώριση αυτών των συμπτωμάτων στην ηλικία του ενός έτους, μπορεί με κατάλληλες παρεμβάσεις των ίδιων των γονιών και των ειδικών όπως για παράδειγμα ψυχολόγων, εργοθεραπευτών, λογοθεραπευτών, μουσικοθεραπευτών, να αλλάξουμε σε σημαντικό βαθμό την πορεία της νόσου προς το καλύτερο.