Το φθόριο- Φθορίωση δοντιών

Πώς προστατεύει το φθόριο το δόντια μας
Τα μικρόβια, που υπάρχουν φυσιολογικά στο στόμα, διασπούν τα σάκχαρα των τροφών και παράγουν οξέα. Τα οξέα αυτά διαλύουν την εξωτερική σκληρή επιφάνεια (αδαμαντίνη) του δοντιού και σχηματίζουν μια οπή εισόδου. Όταν φθάσουν στο μαλακό εσωτερικό (οδοντίνη) του δοντιού, τότε σχηματίζουν μια κοιλότητα στο εσωτερικό του δοντιού ή αλλοιώς τερηδόνα. Σε αρχικά στάδια η τερηδόνα δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή από εσάς παρά μόνο από τον οδοντίατρο σας.
Το φθόριο έχει την μοναδική ιδιότητα να κάνει την αδαμαντίνη λιγότερο διαλυτή από τα οξέα των μικροβίων, άρα να αντέχει περισσότερο. Ακόμα, το φθόριο μπορεί να επιδιορθώσει κάποια μικρή αρχική βλάβη με την επαναμετάλλωση της αδαμαντίνης.
Επειδή στις περισσότερες περιοχές και κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα το φθόριο που υπάρχει στο νερό είναι ελάχιστο, είναι απαραίτητο για τα δόντια να προσλαμβάνεται φθόριο με άλλους τρόπους.
Κυριότεροι τρόποι λήψης Φθορίου
1. Οδοντόκρεμες με Φθόριο (Fluoride). Πρακτικά όλες οι σύγχρονες οδοντόκρεμες περιέχουν φθόριο ή Fluoride, όπως συνήθως αποκαλείται.
2. Στοματικά διαλύματα για πλύσεις και Gel Φθορίου.
3. Ταμπλέτες Φθορίου για παιδιά
4. Φθορίωση από τον οδοντίατρο
5. Από τα τρόφιμα, κυρίως το τσάι (μαύρο ή πράσινο), τα ψάρια (σαρδέλες, σκουμπρί, κολιός) και τα θαλασσινά (γαρίδες).
6. Με την φθορίωση του πόσιμου νερού. Επιστημονικά δεδομένα δείχνουν μείωση της τερηδόνας στα παιδιά σχολικής ηλικίας κατά 60%.
Φθορίωση από τον Οδοντίατρο
Η φθορίωση στο οδοντιατρείο γίνεται με την εφαρμογή Gel φθορίου ή βερνικιού φθορίου απευθείας επάνω στα δόντια. Στην περίπτωση του Gel χρησιμοποιείται ειδικός νάρθηκας που γεμιζει ο οδοντίατρος με το Gel και το εφαρμόζει πάνω στα στεγνωμένα δόντια για 2-4 λεπτά.
Η προληπτική αυτή θεραπεία είναι κατάλληλη και για παιδιά αλλά και για ενήλικες με αυξημένο δείκτη τερηδόνας, τερηδόνισμό των ριζών ή ευαισθησία των ριζών.
Περιορισμοί – Κίνδυνοι
Το Φθόριο είναι ασφαλές κι αποτελεσματικό όταν χρησιμοποιείται με σωστό τρόπο και δεν γίνονται καταχρήσεις.
Λήψη μεγάλων ποσοτήτων φθορίου από παιδιά οδηγεί συνήθως στην φθορίαση με αποτέλεσμα την εμφάνιση λευκών ή καφετιών κηλίδων στα δόντια. Συνήθως αυτό παρατηρείται σε παιδιά που τρώνε την οδοντόκρεμα ή κάνουν κατάχρηση άλλων σκευασμάτων φθορίου.
Στους ενήλικες η υπερβολική λήψη φθορίου θα οδηγήσει σε αλλοιώσεις στα οστά, τα οποία γίνονται πιο εύθραυστα. Σε προχωρημένες καταστάσεις έχουμε δυσκολία στην κίνηση, παραμορφωμένα οστά και αυξημένα κατάγματα.
Φθορίωση πόσιμου νερού
Η φθορίωση του πόσιμου νερού είναι το μοναδικό αποτελεσματικό μέτρο δημόσιας υγείας για την αποτροπή της τερηδόνας των δοντιών. Έχει θεωρηθεί ως ένα από 10 μεγάλα επιτεύγματα δημόσιας υγείας του 20ού  αιώνα. Η φθορίωση του πόσιμου νερού είναι απλά η ακριβής ρύθμιση των υπαρχόντων φυσικών επιπέδων φθορίου στο πόσιμο νερό σε ένα βέλτιστο επίπεδο.
Είναι ζήτημα δημόσιας υγείας;

Τερηδονισμένα δόντια ως αποτέλεσμα έλλειψης φθορίου έχουν:
·         1 στα 4 παιδιά του δημοτικού
·         2 στους 3 εφήβους
·         9 στους 10 ενηλίκους

Η στοματική υγεία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της γενικής υγείας του πληθυσμού. Αν και μπορεί να αποτραπεί, η τερηδόνα των δοντιών είναι μια χρόνια πάθηση που έχει επιπτώσεις σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Στην πραγματικότητα, είναι η πιο κοινή χρόνια πάθηση της παιδικής ηλικίας. Η επίπτωση της ασθένειας είναι πολύ χειρότερη για εκείνους που έχουν περιορισμένη πρόσβαση στις υπηρεσίες πρόληψης και θεραπείας. Ο τερηδονισμός των δοντιών, που παραμένει αθεράπευτος, μπορεί να προκαλέσει πόνο και απώλεια δοντιών. Η μη αντιμετώπιση της τερηδόνας στα παιδιά έχει συνδεθεί με δυσκολία στην κατανάλωση τροφής στη σωστή διατροφή, τον ύπνο και τη μάθηση. Ανάμεσα στους ενήλικες η μη αντιμετώπιση της τερηδόνας μπορεί επίσης να έχει αρνητικά αποτελέσματα στον αυτοσεβασμό και τη δυνατότητα για εξεύρεση εργασίας, όπως επίσης και την ποιότητα της ζωής ιδιαίτερα στα άτομα της τρίτης ηλικίας.

Οφέλη της φθορίωσης;
Το φθόριο που προστίθεται στο πόσιμο νερό σε μια συγκέντρωση 0.7 έως 1.2 μερών ανά εκατομμύριο (ppm) έχει αποδειχθεί ότι είναι ασφαλής, ανέξοδος, και εξαιρετικά αποτελεσματική μέθοδος ενάντια στην τερηδόνα των δοντιών.Η φθορίωση του πόσιμου νερού ωφελεί το κάθε μέλος μιας κοινότητας, ανεξάρτητα από ηλικία και κοινωνικοοικονομική θέση, και παρέχει προστασία ενάντια στην τερηδόνα ιδιαίτερα σε άτομα με περιορισμένη πρόσβαση στις υπηρεσίες πρόληψης. Στην πραγματικότητα, για κάθε €1.00 που ξοδεύεται στην φθορίωση του πόσιμου νερού, εξοικονομούνται μέχρι €50.00 από οδοντιατρικές εργασίες επανόρθωσης. Έγκυρες μελέτες διαπιστώνουν μείωση μέχρι και 60% της τερηδόνας στην παιδική ηλικία, ως αποτέλεσμα της φθορίωσης του πόσιμου νερού.
Το μέσο κόστος για φθορίωση του πόσιμου νερού υπολογίζεται από €0,25 μέχρι €1,00 ετησίως ανά άτομο ανάλογα με το μέγεθος της κοινότητας (όσο μικρότερη η κοινότητα τόσο μεγαλύτερο το κόστος). Να τονιστεί ότι περίπου το ισόβιο κόστος ανά κάτοικο είναι μικρότερο από το κόστος ενός σφραγίσματος.