Φθειρίαση τριχωτού κεφαλής: Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς.

Τι είναι η ψείρα του τριχωτού της κεφαλής;

Η ψείρα είναι ένα μικροσκοπικό έντομο με έξι πόδια που προσκολλάται στις τρίχες της κεφαλής και του λαιμού και τρέφεται με ανθρώπινο αίμα. Κάθε ψείρα έχει περίπου το μέγεθος ενός μικρού σουσαμιού και συνήθως δύσκολα εντοπίζεται. Τα αυγά της ψείρας, που ονομάζονται κονίδες ή κονίδια, βρίσκονται κολλημένα πάνω στις τρίχες, κοντά στο τριχωτό της κεφαλής και είναι επίσης δύσκολο να τα δούμε.

Ποιος μπορεί να κολλήσει ψείρες;

Οι φθειρίαση είναι πιο συχνή στα μικρά παιδιά που φοιτούν σε βρεφονημιακούς σταθμούς, νηπιαγωγεία ή δημοτικά σχολεία. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας συχνά παίζουν πολύ κοντά το ένα στο άλλο, με αποτέλεσμα συχνά να έρχονται σε επαφή κεφάλι με κεφάλι. Επίσης συχνά μοιράζονται βούρτσες, χτένες, καπέλα, κοκαλάκια για τα μαλλιά, κλπ. Οι ενήλικες που ζουν με παιδιά έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να κολλήσουν ψείρες.

Πώς μεταδίδονται οι ψείρες;

Οι ψείρες συνήθως μεταδίδονται μέσω της άμεσης επαφής κεφάλι με κεφάλι, γεγονός που επιτρέπει στα παράσιτα να περάσουν από τα μαλλιά ενός ατόμου σε ένα άλλο. Οι ψείρες μπορούν επίσης να επιβιώσουν για σύντομο χρονικό διάστημα (1-2 μέρες) στα ρούχα ή άλλα προσωπικά αντικείμενα (πχ βούρτσα μαλλιών). Οι ψείρες δεν μπορούν να πηδήξουν ή να πετάξουν από το ένα άτομο σε άλλο.

Πώς να εντοπίσετε τις ψείρες;

Αν και οι ψείρες και τα κονίδια τους είναι πολύ μικρά, εντούτοις είναι ορατά με γυμνό μάτι. Οι ψείρες του τριχωτού της κεφαλής μπορεί να έχουν χρώμα λευκό, καφέ, ή σκούρο γκρίζο. Πιο συχνά βρίσκονται στο πίσω μέρος της κεφαλής ή πίσω από τα αυτιά. Τα κονίδια είναι στρογγυλά ή οβάλ, και είναι πολύ στερεά κολλημένα κοντά στη ρίζα της τρίχας με μια κολλώδη ουσία. Δύσκολα μπορεί να αφαιρεθούν. Πιο εύκολα αφαιρούνται με τη χρήση ξυδόνερου, το οποίο διαλύει την κολλώδη ουσία. Επίσης χτένισμα με βρεγμένα μαλλιά είναι ένας πολύ καλός τρόπος να εντοπίσετε και να απομακρύνεται τις ψείρες.

Συμπτώματα

Ο εντοπισμός μιας ζωντανής ψείρας είναι συχνά το μόνο σημάδι της μόλυνσης. Η παρουσία κονιδιών από μόνη της δεν επιβεβαιώνει τη μόλυνση. Σε πολλά παιδιά η φθειρίαση δεν προκαλεί καμία ενόχληση. Όταν έχουμε συμπτώματα, το πιο συνηθισμένο είναι ο κνησμός, ο οποίος μπορεί να ξεκινήσει εβδομάδες ή ακόμη και μήνες μετά τη μόλυνση.

Αλλεργία αποτέλεσμα φθειρίασης.

Ο κνησμός που σχετίζεται με φθειρίαση προκαλείται από μια αλλεργική αντίδραση στα τσιμπήματα του εντόμου. Συχνό ξύσιμο μπορεί να προκαλέσει εκδορές στο δέρμα του τριχωτού της κεφαλής. Σπάνια, οι εκδορές μπορεί να επιμολυνθούν από μικρόβια που παρασιτούν στο δέρμα. Εάν διαπιστώσετε σημεία φλεγμονής (δέρμα κόκκινο, πρησμένο ή επώδυνο) ή διόγκωση των λεμφαδένων του τραχήλου, επικοινωνήστε αμέσως με το γιατρός σας, για αποκλεισμό λοίμωξης του δέρματος.

Αν υποψιάζεστε φθειρίαση του τριχωτού της κεφαλής:

Οι ψείρες δεν θα εγκαταλείψουν το κεφάλι του παιδιού σας από μόνες τους. Αν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας έχει κολλήσει ψείρες, είναι αναγκαίο να ακολουθήσετε μια διαδικασία: α) επισκεφτείτε το γιατρό σας για να επιβεβαιώσει τη διάγνωση, β) ειδοποιείστε το σχολείο του παιδιού σας, ώστε να ελεγχθούν όλοι οι μαθητές, γ) ελέγξτε όλα τα μέλη της οικογένειας και δ) δώστε θεραπεία σε όσους βρεθούν μολυσμένοι.

Απαλλαγή από τις ψείρες.

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε σκευάσματα, που περιέχουν φυτικά εκχυλίσματα. Γενικά θεωρούνται ασφαλή, αν και δεν έχουν ορισμένες φορές έγκριση για μικρά παιδιά. Τα προϊόντα αυτά συνήθως σκοτώνουν ζωντανές ψείρες, αλλά δεν επηρεάζουν τα κονίδια. Ακολουθήστε τις οδηγίες χρήσης προσεκτικά (πόσο χρόνο θα πρέπει το φάρμακο να μείνει στα μαλλιά και πώς θα πρέπει να ξεπλυθούν). Συνήθως είναι απαραίτητη επανάληψη της θεραπείας 10 ημέρες αργότερα, όταν θα εκκολαφθούν τυχόν κονίδια που επιβίωσαν. Εάν μετά και το 2ο κύκλο θεραπείας το πρόβλημα επιμένει είναι καλύτερα να επισκεφθείτε το γιατρό σας.

Απεντόμωση του περιβάλλοντος ενός παιδιού.

Παρά το γεγονός ότι οι ψείρες δεν επιζούν για πολύ εκτός του σώματος, είναι καλύτερα όταν κάποιος υποβάλλεται σε αντιφθειρική θεραπεία να πλένονται τα κλινοσκεπάσματα του. Ρούχα που φοριούνται κατά τις τελευταίες 48 ώρες θα πρέπει επίσης να πλένονται με ζεστό νερό. Τα πάνινα παιχνίδια του παιδιού που κόλλησε ψείρες δε φαίνεται ότι είναι απαραίτητο να απομακρύνονται ή να καταστρέφονται. Εάν το παιδί σας συνηθίζει να κοιμάται με ένα τέτοιο παιχνίδι και του είναι απαραίτητο, η τοποθέτηση του για 20λεπτά σε ζεστό στεγνωτήριο είναι αρκετό για να σκοτώσει όλες τις ψείρες που υπάρχουν σε αυτό.

“Σπιτικές συνταγές” για αντιμετώπιση της φθειρίασης.

Αναφέρεται ότι η μαγιονέζα, το λευκό ξύδι, ή το εκχύλισμα tea tree αποτελούν αποτελεσματικές φυσικές θεραπείες ενάντια στις ψείρες της κεφαλής. Η μαγιονέζα πιστεύεται ότι προκαλεί ασφυξία στις ψείρες, αν εφαρμοστεί σε παχύ στρώμα και παραμείνει στο κεφάλι όλη τη νύχτα. Καλό είναι να καλυφθούν τα μαλλιά με ένα πλαστικό σκουφάκι. Το ξύδι διαλύει την κόλλα που κρατά κολλημένα τα κονίδια στα μαλλιά. Ενώ δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη για την αποτελεσματικότητα αυτών των μέσων, συνήθως οι παιδίατροι δεν αντιτίθενται στη χρήση τους, αφού πρόκειται για φυσικά μέσα χωρίς παρενέργειες. Συστήνουν όμως η χρήση τους να είναι συμπληρωματική της βασικής θεραπείας.

Ειδική οδοντωτή χτένα.

Επιπρόσθετα των τοπικών θεραπειών απαραίτητη είναι η χρήση λεπτής οδοντωτής χτένας, για μηχανική απομάκρυνση των ψειρών. Αυτή η χτένα πρέπει να έχει πυκνά δόντια για να απομακρύνει τις ψείρες και και να ξεκολλήσει τα κονίδια. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται από τα αρχαία χρόνια (έχουν βρεθεί τέτοιες χτένες σε τάφους στην αρχαία Αίγυπτο). Το μειονέκτημα είναι ότι χρειάζεται χρόνος και υπομονή για να αφαιρεθεί και η τελευταία κόνιδα από τα μαλλιά του παιδιού. Μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικό να χτενιστούν τα μαλλιά ενός παιδιού με μια τέτοια χτένα αμέσως μετά τη χρήση φαρμακευτικού σαμπουάν.

Μύθοι για τις ψείρες.

Οι ψείρες δεν είναι μάστιγα των κατώτερων τάξεων, ούτε σημάδι κακής υγιεινής. Αφορούν όλα τα παιδιά ανεξάρτητα οικογενειακού εισοδήματος, κοινωνικής τάξης και ατομικής υγιεινής. Οι ψείρες μπορούν να επιβιώσουν κάτω από το νερό έως και έξι ώρες, ούτως ώστε τα συχνά μπάνια δεν μειώνουν την πιθανότητα για ένα παιδί να κολλήσει. Το σημαντικό όμως είναι ότι οι ψείρες δεν μεταφέρουν ασθένειες.

Ψείρες και σχολείο.

Σύμφωνα με τις πρόσφατες οδηγίες, ένα υγιές παιδί δεν πρέπει να αποκλείεται από το σχολείο εξαιτίας των ψειρών. Συστήνεται να παραμένει στο σχολείο, αλλά να αποφεύγει την επαφή κεφάλι με κεφάλι με τους άλλους μαθητές. Μετά τη θεραπεία, τα νεκρά αυγά μπορεί να παραμείνουν στα μαλλιά ενός παιδιού μέχρι να αφαιρεθούν. Το παιδί δε μεταδίδει και δεν υπάρχει λόγος απομάκρυνσης του από το σχολείο.

Προστασία από τη φθειρίαση.

Εάν έχετε μικρά παιδιά δυστυχώς πολύ λίγα μπορείτε να κάνετε για να αποτρέψετε τη μόλυνση από ψείρες. Τα παιδιά πολύ δύσκολα θα αποφύγουν να έρθουν σε επαφή κεφάλι με κεφάλι ή να μοιραστούν διάφορα προσωπικά αντικείμενα, γεγονός που επιτρέπει στις ψείρες να μεταδοθούν από ένα παιδί σε άλλο. Καλύτερη θεραπεία είναι η συχνή εξέταση του παιδιού σας και το χτένισμα με πυκνό ειδικό κτενάκι. Έτσι θα αποφευχθεί μετάδοση και σε άλλα μέλη της οικογένειας ή και σε άλλα παιδιά.