Πυρετός στα βρέφη, αίτια, αντιμετώπιση

Από Μιχάλη Ιασονίδη, παιδίατρο

Ο πυρετός συνήθως τρομάζει τους γονείς και τον περίγυρο ενός βρέφους, ειδικά αν ο πυρετός είναι υψηλός ή το μωρό είναι κάτω των τριών μηνών.

Θα αναφερθούν πιο κάτω οι συχνότερες αιτίες πυρετού στα βρέφη και τι να κάνετε όταν το μωρό σας παρουσιάζει πυρετό.

Ποια η αιτία του πυρετού στα βρέφη;

Ο πυρετός δεν είναι νόσος, αλλά αποτελεί σύμπτωμα μιας ασθένειας. Δεν προκαλεί οργανική βλάβη, αλλά φαίνεται ότι έχει κάποια βιολογική αποστολή, αφού αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό των ιών και των μικροβίων και αυξάνει την παραγωγή αντισωμάτων. Η εμφάνιση πυρετού συνήθως σημαίνει ότι το σώμα μας καταπολεμά μια ασθένεια και το ανοσοποιητικό μας αντιδρά σε κάτι. Εάν το μωρό σας έχει πυρετό, στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα πρόκειται για αντίδραση σε κάποια ιογενή λοίμωξη. Λιγότερο συχνά αιτία πυρετού, αλλά και πιο σοβαρά, μπορεί να είναι κάποια βακτηριακή λοίμωξη (πχ πνευμονία, ουρολοίμωξη, ωτίτιδα, ή μια πιο σοβαρή λοίμωξη, όπως σηψαιμία ή μηνιγγίτιδα).

Άλλες πιθανές αιτίες πυρετού σε βρέφη μπορεί να περιλαμβάνουν: αντίδραση σε εμβολιασμό, ή σε υπερθέρμανση (υπερβολικό ντύσιμο ή μακροχρόνια έκθεση στον ήλιο).

Συνοδά συμπτώματα:

Μπορεί να αλλάξει η γενική κατάσταση του παιδιού, να είναι αδιάθετο και πιο ιδιότροπο από ότι είναι συνήθως.

Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

Αυπνία, ανήσυχο ύπνο ή αντίθετα λήθαργο
Μειωμένη πρόσληψη τροφής
Έλλειψη ενδιαφέροντος για παιχνίδι και νωθρότητα
Πυρετικούς σπασμούς

Πώς μετρούμε τη θερμοκρασία του μωρού;

Μπορείτε να μετρήσετε τη θερμοκρασία ενός παιδιού με διαφορετικές θέσεις, όπως στο ορθό, στο στόμα (κάτω από τη γλώσσα), στο αυτί, κάτω από τη μασχάλη, ή στο μέτωπο.

Είναι φρόνιμο να χρησιμοποιούνται ψηφιακά θερμόμετρα και όχι υδραργυρικά, που ενέχουν τον κίνδυνο δηλητηρίασης από υδράργυρο, εάν σπάσουν. Στα πολύ μικρά παιδιά ίσως είναι πιο ακριβής η μέτρηση στο ορθό (προϋπόθεση το θερμόμετρο να τοποθετείται περίπου 2 εκατοστά μέσα στο ορθό, αφού καθαριστεί με οινόπνευμα και χρησιμοποιώντας κάποια μαλακτική κρέμα).

Τα θερμόμετρα μετώπου πρέπει να χρησιμοποιούνται αφού διαβαστούν προσεκτικά οι οδηγίες χρήσης του κατασκευαστή. Βεβαιωθείτε ότι μετράτε από την απόσταση και από το σημείο του μετώπου που προτείνεται από τον κατασκευαστή. Επίσης να ελέγχεται και η κατάσταση της μπαταρίας.

Ποια θερμοκρασία θεωρείται πυρετός;

Η κανονική θερμοκρασία ενός μωρού μπορεί να κυμαίνεται από περίπου 36 έως 37,9 βαθμούς κελσίου (celsius). Οι περισσότεροι γιατροί θεωρούν μια θερμοκρασία ορθού πάνω από 37,5-38 πυρετό.

Μιλάμε λοιπόν για πυρετό όταν το θερμόμετρο δείχνει θερμοκρασία πάνω από 37,5 οC στη μασχάλη ή πάνω από 38 οC στο ορθό, το στόμα ή το αυτί. Υψηλός πυρετός είναι όταν έχουμε θερμοκρασία πάνω από 40,5 οC στη μασχάλη. Επικίνδυνος θεωρείται όταν η θερμοκρασία ξεπεράσει τους 41,7 οC στη μασχάλη.

Πότε να καλέσετε το γιατρό σας;

Εάν το μωρό είναι κάτω των 3 μηνών και έχει πυρετό, εάν δε είναι κάτω των 2 μηνών θεωρείται επείγον και πρέπει να αναζητήσετε άμεση ιατρική βοήθεια.
Είναι ληθαργικό ή δεν ανταποκρίνεται
Έχει προβλήματα στην αναπνοή ή τη σίτιση
Είναι πολύ ιδιότροπο και δεν ηρεμά με τίποτε
Έχει εξάνθημα
Εμφανίζει σημάδια αφυδάτωσης, πχ λιγότερες βρεγμένες πάνες, ξηροστομία, κλάμα χωρίς δάκρυα ή εισολκή πρόσθιας πηγής
Παρουσιάζει σπασμούς

Ορισμένες φορές μπορεί να μην είναι απλό για ένα γιατρό να αποφανθεί αν ένα νεογέννητο πάσχει από μια απλή ίωση (πχ απλό κρυολόγημα) ή μια πιο σοβαρή λοίμωξη (πχ ουρολοίμωξη, πνευμονία ή μηνιγγίτιδα). Έτσι ο γιατρός μερικές φορές θα χρειαστεί να υποβάλει το βρέφος σε ειδικές εξετάσεις (όπως εξετάσεις αίματος ή ούρων, ακτινογραφία θώρακος ή οσφυονωτιαία παρακέντηση) για να εντοπίσει την αιτία του πυρετού και να δώσει την κατάλληλη αγωγή.

Τι πρέπει να κάνω αν το μωρό μου έχει πυρετό;

Εάν το μωρό σας είναι κάτω του 1 μηνός και έχει πυρετό, επικοινωνήστε αμέσως με το γιατρό του παιδιού σας. Για μεγαλύτερα μωρά, δοκιμάστε τις πιο κάτω συμβουλές:

Ντύστε το μωρό σας ελαφρά, εκτός αν έχει ρίγος, οπότε χρειάζεται πιο βαρύ ντύσιμο, ώστε να νοιώθει άνετα.
Δώστε στο μωρό σας αρκετά υγρά για να αποφευχθεί η αφυδάτωση. Αυτά τα υγρά μπορεί να είναι μητρικό γάλα, φόρμουλα, διάλυμα ηλεκτρολυτών ή νερό, ανάλογα με την ηλικία του μωρού. Ζητήστε οδηγίες από τον γιατρό σας.
Εάν το παιδί σας είναι άνω των 6 μηνών και ο γιατρός σας λέει ότι είναι εντάξει, μπορείτε να δώσετε στο μωρό σας αντιπυρετικά, εάν έχει θερμοκρασία πάνω από 38,5 oC. Για παιδιά κάτω των 6 μηνών συνεννόηση με τον παιδίατρο σας.
Για δοσολογία αντιπυρετικών ανατρέξτε: (https://iliaktida.eu/%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%cf%80%cf%85%cf%81%ce%b5%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%cf%86%ce%ac%cf%81%ce%bc%ce%b1%ce%ba%ce%b1-%ce%b4%ce%bf%cf%83%ce%bf%ce%bb%ce%bf%ce%b3%ce%af%ce%b1/)
Ποτέ μην δίνετε στα μωρά ασπιρίνη λόγω του κινδύνου για μια σπάνια αλλά επικίνδυνη κατάσταση που ονομάζεται σύνδρομο Reye. Επίσης αποφεύγεται τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (πχ ιβουπροφαίνη) σε ένα μωρό κάτω των 6 μηνών. Καλύτερα να ρωτήσετε το γιατρό σας αν έχετε αμφιβολία για τη δοσολογία και να διαβάσετε τις οδηγίες στη συσκευασία πριν δώσετε στο μωρό σας ένα φάρμακο που ελέγχει τον πυρετό.

Εάν ανησυχείτε για τον πυρετό του μωρού σας και έχετε οποιεσδήποτε αμφιβολίες καλέστε τον γιατρό σας.