Οι πρώτες τροφές του βρέφους – Τι να του δώσετε και πότε

Τρόφιμα για εισαγωγή στο βρεφικό διαιτολόγιο

0-5 μηνών : Κατά προτίμηση θηλασμός (ή τροποποιημένο γάλα 1ης βρεφικής ηλικίας).
5 ½ – 6 μηνών : Αρχίστε την εισαγωγή στερεάς τροφής με ρυζάλευρο (φτιαγμένο με βρεφικό γάλα). (αρχικά μόνο 1-2 κ/κια).

Αρχικά σε ένα μόνο γεύμα π.χ. στο 2ο γεύμα την ημέρας ή στο μεσημεριανό.  

• 12-15 μέρες αργότερα προσθέστε σταδιακά λαχανικά. Τα λαχανικά πρέπει να είναι βρασμένα ή ψημένα στον ατμό και να τα αλέσετε σε πουρέ. Αρχικά φτιάξτε χορτόσουπα με πατάτα και καρότο. 4-5 μέρες αργότερα προσθέστε και κολοκυθάκι. Αργότερα προσθέστε και κρεμμύδι, σέλινο, πράσο, φασολάκι, μπιζέλι κτλ. Σε 10 μέρες προσθέτουμε στη χορτόσουπα 1 κ/κι ελαιόλαδο και λίγο λεμόνι.
• 10-15 μέρες μετά τα λαχανικά αρχίστε να δίνετε και φρούτα. Αν είναι μαλακά λιώστε τα απλώς με ένα πιρούνι. Αν είναι σκληρά πρέπει να τα αλέσετε σε υφή παχύρρευστης σούπας. Αρχίστε με μήλο, μπανάνα, αχλάδι, αβοκάντο (διάστημα 4-5 ημερών από το ένα στο άλλο). Ακολούθως δώστε περισσότερη ποικιλία δοκιμάζοντας φρούτα εποχής και συνδυασμούς φρούτων. Μπορείτε να δώσετε και βαζάκια με φρούτα ή φρουτόκρεμα σε σκόνη (χωρίς γλουτένη). Σταφύλι : να αφαιρείτε τη φλούδα και να το λιώνετε με άλλα φρούτα. Αποφύγετε τις φράουλες μέχρι τον 1ο χρόνο και τα εσπεριδοειδή μέχρι τον 9ο μήνα.
• Χυμός : μόνο 50 ml την ημέρα (πάντα σε ποτήρι – όχι σε μπιμπερό)
• Μετά τις πρώτες δοκιμές όταν δεν παρατηρηθεί αλλεργική αντίδραση, μπορείτε να τα συνδυάζετε: π.χ. ρυζόκρεμα με μπανάνα (ή αχλάδι) για πρόγευμα ή πατάτα με καρότο και σπανάκι για γεύμα κτλ
• 6.5 – 7 μηνών : Αυξήστε την ποσότητα ανάλογα με την πείνα του παιδιού (π.χ. 2-3 κουταλιές σούπας).
•  Προσθέστε στο διαιτολόγιο του παιδιού : κόκκινο κρέας κατά προτίμηση μοσχάρι ή  βοδινό αλεσμένα μέσα στη χορτόσουπα

* Στους 7 μήνες αντικαταστήστε το γάλα της 1ης βρεφικής ηλικίας με γάλα 2ης.

7 μηνών : Προσθέστε στο διαιτολόγιο του παιδιού :  

Κοτόπουλο, γαλοπούλα, ψαχνό χοιρινό (να αφαιρείτε όλο το ορατό λίπος)
Κρόκος αυγού (το ασπράδι δίνεται μετά τον 1ο χρόνο) (ο κρόκος να είναι καλά μαγειρεμένος – λιωμένος σε βρεφικό γάλα ή σε λαχανικά – αρχικά μικρή ποσότητα π.χ. ½ κ/κι και σιγά – σιγά να αυξηθεί σε 1 κ/κι κτλ)

8 μηνών :

Λιώνετε λιγότερο τις τροφές. Να είναι χοντροαλεσμένες – να περιέχουν μικρά, μαλακά κομμάτια που το μωρό να μπορεί να μασήσει.

Προσθέστε στο διαιτολόγιο του παιδιού :  

• Μικρή ποσότητα οσπρίων π.χ. Φακή, φασόλια (1-2 κουταλιές σούπας λιωμένα μέσα στη χορτόσουπα)
• Μπισκοτόκρεμα χωρίς γεύση
• FarineLactee (× 3-4 / εβδομάδα αντικαθιστώντας τη ρυζόκρεμα)
• Γιαούρτι σκέτο πλήρες (Ζωντανό – με προβιοτικά)
• Δημητριακά για βρέφη (χωρίς ζάχαρη), Weetabix, μαλακό ψωμί ολικής αλέσεως, κράκερ (χωρίς αλάτι)
• Ρύζι σκέτο (Ρυζογκοφρέτες), porridge, μακαρόνια και noodles

Για ισορροπημένα, πλήρη γεύματα συνδυάστε στα γεύματα:
Πρωτεΐνη + Υδατάνθρακες + Λαχανικά (* τροφές και από τις 3 ομάδες τροφών)
Παράδειγμα : μοσχάρι + πατάτα + καρότο   (ή Κοτόπουλο + ρύζι + μπρόκολι)
* Ενθαρρύνετε τι παιδί να τρώει μόνο του χρησιμοποιώντας τα χέρια του. Βοηθά την ανάπτυξη δεξιοτήτων όπως συντονισμός κινήσεων κτλ.

9 μηνών :

Πρόγευμα + 2 γεύματα + 2 σνακ + 2-3 δόσεις γάλα (θηλασμός, μπιμπερό)
Προσθέστε στο διαιτολόγιο του παιδιού : φιλέτο ψάρι, τυρί π.χ. τρίγωνο τυρί που λιώνει

12 + μηνών (γάλα 3ης βρεφικής ηλικίας):
Να δίνετε το φαγητό που τρώει η υπόλοιπη οικογένεια κομμένο σε μικρά κομμάτια. Οι τροφές που απαιτούν μάσηση βοηθούν την ανάπτυξη του βρέφους (π.χ. ομιλία). Όσο αυξάνονται οι τροφές που μασά, να μειώνονται οι αλεσμένες τροφές. Σε αυτή την ηλικία μπορείτε να δώσετε επίσης εσπεριδοειδή φρούτα και τους χυμούς τους.
Προσθέστε στο διαιτολόγιο του παιδιού :

Αγελαδινό γάλα (μικρή ποσότητα κάθε φορά π.χ. με δημητριακά)
Βρασμένο ολόκληρο αυγό (ασπράδι : του αυγού είναι πολύ συχνό αλλεργιογόνο)
Ξηροί καρποί, σπόροι (π.χ. κολοκυθόσπορος) (μόνο αλεσμένοι μέχρι 5 χρονών).

Μετά τον 1ο χρόνο ζωής :

Προσφέρετε στο παιδί 3 μικρά γεύματα την ημέρα και 2 ενδιάμεσα σνακ
Προσφέρετε ροφήματα μόνο από ποτήρι.
Τώρα που το παιδί ακολουθεί τη διατροφή στης οικογένειας πρέπει η διατροφή όλων να είναι ισοζυγισμένη, χωρίς πρόσθετο αλάτι ή ζάχαρη, χαμηλή σε ζωικά λιπαρά, πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και να υπάρχει μεγάλη ποικιλία.
Προσοχή σε τροφές που μπορεί να προκαλέσουν πνιγμό:
1.     ωμά λαχανικά και μερικά φρούτα (π.χ. σταφύλι, ωμά καρότα, κομμάτια μήλου)
2.     παστά φρούτα (π.χ. Σταφίδες)
3.     ποπ-κορν, ξηροί καρποί και σπόροι (π.χ. Κολοκυθόσπορος)
4.     σκληρά κομμάτια κρέατος (π.χ. λουκάνικο, Hotdog)
5.     καραμέλες
Μην αφήνετε τα παιδιά να τρώνε καθώς περπατούν, ξαπλώνουν ή παίζουν.
Όταν τρώει κάτι το παιδί πρέπει να είναι πάντα καθιστό.
Πρέπει πάντα να επιβλέπει το παιδί ένας ενήλικας όταν τρώει
Μην αφήνετε το παιδί να τρώει ενώ οδηγάτε, γιατί εάν στραβοκαταπιεί δεν θα μπορείτε να βοηθήσετε αμέσως.
Γενικές συμβουλές :
1.     Ασφάλεια των τροφίμων : μαγειρεύετε το φαγητό πολύ καλά. Κοτόπουλο ή κρέας που έχει ροζ χρώμα = ένδειξη ότι δεν ψήθηκε αρκετά.
2.     Έτοιμες βρεφικές τροφές : ένα μπουκαλάκι κάθε φορά. Αν θα δώσετε και 2η φορά από το ίδιο, τότε βάλτε την ποσότητα που θα φάει το βρέφος σε άλλο μπολ. Το σάλιο από το κουταλάκι αφήνει ένζυμα που καταστρέφουν το περιεχόμενο.
3.     Εάν θα ζεστάνετε φαγητό του βρέφους είναι καλύτερα με την μέθοδο μπεν-μαρί. Προσοχή στο microwave γιατί δεν ζεσταίνει ομοιόμορφα και μπορεί να προκαλέσει κάψιμο.
4.     Μέλι : Επικίνδυνο πριν την ηλικία του ενός έτους γιατί μπορεί να περιέχει το βακτήριο Clostridiumbotulium. Αποφύγετε όλες τις τροφές με μέλι.
5.     Παιδιά οικογενειών με αλλεργίες να αποφύγουν τους ξηρούς καρπούς (φιστίκια) μέχρι 2-3 χρονών.
6.     Μέχρι 3 χρονών τα παιδιά πρέπει να πίνουν το πλήρες γάλα.
7.     Μην αφήνετε το παιδί να ξαπλώνει με το μπιμπερό στο στόμα γιατί αυτή η συνήθεια προκαλεί τερηδόνα ή και ωτίτιδες.

Οι πιο πάνω οδηγίες έγιναν σε συνεργασία με την Χριστίνα Οικονομίδου (Κλινικό Διαιτολόγο – Διατροφολόγο)