Κορωνοϊοί (Coronavirus)

γράφει ο Μιχάλης Ιασονίδης, παιδίατρος

Τι είναι οι κορωνοϊοί*;

Είναι μια ομάδα ιών που προκαλούν νόσους που κυμαίνονται από ελαφρές, όπως το κοινό κρυολόγημα έως πολύ σοβαρές ασθένειες όπως το αναπνευστικό σύνδρομο της Μέσης Ανατολής (MERS) το 2012 στη Σαουδική Αραβία και το σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο (SARS) το 2003 στην επαρχία Guangdong της Κίνας.

Το όνομα τους το πήραν από το σχήμα τους στο μικροσκόπιο που μοιάζει με κορώνα.

Οι νόσοι που προκαλούν αυτοί οι ιοί είναι ζωοανθρωπονόσοι, που σημαίνει ότι μεταδίδονται μεταξύ ζώων και ανθρώπων. Σε σπάνιες περιπτώσεις, όπως συνέβη με το MERS και το SARS, ζωικοί κορωνοϊοί  μόλυναν ανθρώπους, που στη συνέχεια εξαπλώθηκαν μεταξύ ανθρώπων.

Το τελευταίο διάστημα (από τον Δεκέμβριο 2019) είμαστε μάρτυρες της εξάπλωσης ενός νέου τύπου κορωνοϊού (coronavirus-nCoV) στην επαρχία Wuhan της Κίνας. Είναι ένα νέο στέλεχος του ιού που πρώτη φορά προκαλεί λοίμωξη σε ανθρώπους. Από τα μέχρι τώρα στοιχεία φαίνεται ότι προκαλεί υψηλή θνησιμότητα που ανέρχεται στο 2-3% αυτών που νοσούν.

Συμπτώματα:

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι πυρετός, βήχας, ταχύπνοια και δύσπνοια (δυσκολία στην αναπνοή). Πιο σοβαρές επιπλοκές της νόσου αποτελούν η πνευμονία, η οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια, η νεφρική ανεπάρκεια, ή ακόμη και ο θάνατος.

Μέτρα αποτροπής της μετάδοσης του ιού:

Είναι ακόμα ασαφές πώς ο νέος ιός μεταδίδεται και πόσο σοβαρά μπορούν να είναι τα συμπτώματα. Παρόλα αυτά συστήνονται οι ακόλουθες προφυλάξεις:

• Συχνό και σχολαστικό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό για τουλάχιστον 40 έως 60 δευτερόλεπτα,

• Χρήση απολυμαντικού χεριών ή 70% αλκοόλ αν δεν είναι διαθέσιμα σαπούνι και νερό,

• Κάλυψη στόματος και μύτης με χαρτομάντηλο κατά το βήχα ή το φτάρνισμα,

• Αυξημένη λήψη υγρών,

• Καλό ψήσιμο κρέατος και αυγών και ασφαλής συντήρηση των τροφίμων για ελαχιστοποίηση της ανάπτυξης βακτηρίων,

• Αποφυγή πολυσύχναστων χώρων,

• Αποφυγή στενής επαφής με άτομα που παρουσιάζουν συμπτώματα του αναπνευστικού,

• Εμβόλιο έναντι της γρίπης (πρέπει να γίνεται κάθε αρχή του χειμώνα), με τη συμβουλή του γιατρού σας,

Ζητήστε ιατρική συμβουλή και κατάλληλη αξιολόγηση, αν έχετε πυρετό, βήχα ή/και πιθανή επαφή με άτομο/ασθενή που ταξίδεψε στην Κίνα.

Αν και δεν υπάρχουν προς το παρόν ταξιδιωτικοί περιορισμοί για την Κίνα, εντούτοις από τις 17 Ιανουαρίου 2020, ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας (WHO) και τα κέντρα ελέγχου νόσων (CDC) συμβουλεύουν τους διεθνείς ταξιδιώτες να λαμβάνουν συνήθεις προφυλάξεις υγείας:

• Αποφυγή στενής επαφής με ανθρώπους που πάσχουν από οξείες αναπνευστικές λοιμώξεις,

• Αποφυγή εγκαταστάσεων υγειονομικής περίθαλψης σε χώρα με περιστατικά λοίμωξης από τον νέο κορωνοϊό (nCoV),

• Συχνό πλύσιμο των χεριών, κυρίως μετά από άμεση επαφή με άρρωστα άτομα ή το περιβάλλον τους,

• Αποφυγή στενής επαφής με ζωντανά ή νεκρά ζώα (φάρμας ή/και άγρια). Επίσης αποφυγή επαφής με πουλερικά/πτηνά ή τα περιττώματα τους,

• Χρήση χειρουργική μάσκας για μείωσης της μετάδοση της λοίμωξης μέσω της αναπνοής,

• Αναζήτηση άμεσα ιατρικής βοήθειας σε περίπτωση συμπτωμάτων που υποδηλώνουν αναπνευστική νόσο κατά τη διάρκεια ή εντός 14 ημερών μετά από ταξίδι.

Οι πιο πάνω πληροφορίες σε καμμιά περίπτωση δεν υποκαθιστούν το γιατρό σας, ο οποίος είναι ο πλέον αρμόδιος να σας δώσει τις κατάλληλες ιατρικές συμβουλές.

Πλάνο Υπουργείου Υγείας Κύπρου για αντιμετώπιση κρουσμάτων κορωνοϊού που τυχόν εμφανιστούν στην Κύπρο

Οι Ιατρικές Υπηρεσίες και Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας στο πλαίσιο ενημέρωσης του κοινού για την εξέλιξη της επιδημίας από τον νέο κορωνοϊό 2019-nCoV στην πόλη Wuhan, επαρχία Hubei, Κίνα, και της ανακοίνωσης των πρώτων επιβεβαιωμένων κρουσμάτων στην Ευρώπη, σημειώνουν ότι, σε συντονισμό με όλες τις εμπλεκόμενες Αρχές της Δημοκρατίας, έχουν καταρτήσει πλάνο δράσης για την αντιμετώπιση κρουσμάτων εάν και εφόσον εντοπιστούν στην Κύπρο. Συγκεκριμένα, στο πλάνο δράσης περιλαμβάνονται τα ακόλουθα μέτρα:

• Έκδοση ενημερωτικού δελτίου με οδηγίες προς ταξιδιώτες που επιθυμούν, παρά τις αντίθετες συστάσεις, να ταξιδέψουν προς Κίνα ή άλλες περιοχές όπου επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη κρουσμάτων κορωνοϊού.

• Ενημέρωση των αρμοδίων Αρχών στις πύλες εισόδου της Κυπριακής Δημοκρατίας (αεροδρόμια και λιμάνια) και ετοιμασία πρωτοκόλλων αναγνώρισης ύποπτου περιστατικού που πιθανόν να εισέλθει στη χώρα.

• Ενεργοποίηση πρωτοκόλλων μεταφοράς ύποπτου περιστατικού από την Υπηρεσία Ασθενοφόρων.

• Ετοιμασία ενημερωτικού δελτίου με σχετικές οδηγίες προς τους επαγγελματίες υγείας που βρίσκονται κυρίως στα σημεία εισόδου της Κυπριακής Δημοκρατίας.

• Ετοιμασία πρωτοκόλλου διερεύνησης ύποπτου περιστατικού συμπεριλαμβανομένης της εργαστηριακής εξέτασης για επιβεβαίωση του κρούσματος.

• Ετοιμασία οδηγιών πρόληψης μετάδοσης του ιού στους χώρους παροχής υγείας.

• Ενεργοποίηση ομάδας δράσης από τη Μονάδα Επιτήρησης και Ελέγχου Λοιμωδών Νοσημάτων του Υπουργείου Υγείας για καθημερινή παρακολούθηση της εξέλιξης της επιδημίας και άμεσης αναβάθμισης των μέτρων όπου και εάν παραστεί ανάγκη.

Καλούνται οι πολίτες που προτίθενται να ταξιδέψουν σε περιοχή όπου καταγράφηκαν κρούσματα να παρακολουθούν τα τοπικά μέσα ενημέρωσης για τις εξελίξεις αναφορικά με τον ιό, να ακολουθούν τις οδηγίες των Αρχών των περιοχών αυτών και να εφαρμόζουν τα ατομικά μέτρα προστασίας.

Οι Ιατρικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας παραμένουν σε επαγρύπνηση και σε επικοινωνία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και με Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC

Μετά την επιστροφή από ταξίδι στην Κίνα και ειδικότερα από την πόλη Wuhan συνιστάται στους πολίτες να παρακολουθούν την υγεία τους για τις επόμενες 14 ημέρες.

Αν εμφανίσουν συμπτώματα, όπως πυρετό ή άλλα συμπτώματα του αναπνευστικού όπως δυσκολία στην αναπνοή ή βήχα, από τη μέρα επιστροφής τους μέχρι και 14 ημέρες μετά, να παραμείνουν στο σπίτι και να αναζητήσουν άμεσα ιατρική φροντίδα, αναφέροντας το πρόσφατο ταξίδι τους στον Προσωπικό τους Ιατρό ή στη Μονάδα Επιτήρησης και Ελέγχου των Λοιμωδών Νοσημάτων του Υπουργείου Υγείας στα τηλέφωνα 22605601, 22605659 ή στον 24ωρο αριθμό 22887171 του Κέντρου Ελέγχου Κλήσεων.

Στο διαδίκτυο υπάρχει ιστοσελίδα που δείχνει σε πραγματικό χρόνο την εξέλιξη της νόσου και την καταγραφή εμφάνισης των κρουσμάτων παγκόσμια:

https://gisanddata.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6

Οι εικόνες που παρατίθενται είναι της Πέμπτης 30/01/2020 (7783 καταγραμμένα κρούσματα, 170 (2,1%) θανάτοι και 133 που ανέρρωσαν πλήρως).

*Λύση στην απορία αναφορικά με την ονομασία του ιού δίνει ο γνωστός φιλόλογος και γλωσσσολόγος, Γιώργος Μπαμπινιώτης (βλ. Σύγχρονη Σχολική Γραμματική για όλους, σελ. 290, εκδ. «Κέντρο Λεξικολογίας»)

κορωνα-ϊός κορωνο-ϊός κορων-ιός;

Ο κινεζικός ιός είναι σωστό να ονομάζεται κορων-ιός, επειδή το β΄ συνθετικό αρχίζει από φωνήεν (πβ. μεγαλ-έμπορος, αχυρ-άνθρωπος, πέντ-αθλο).

Επειδή όμως, αν γραφεί έτσι, μπορεί να προφέρεται με συνίζηση (συμπροφορά) τής ληκτικής συλλαβής κο-ρω-νιός (πβ. πα-λιός, Ρω-μιός) σαν να κατάγεται από την Κορώνη!…, για λόγους «προφύλαξης» είναι προτιμότερο να σχηματισθεί με το συνδετικό φωνήεν -ο- που έχουν τα περισσότερα σύνθετα, όταν το β΄ συνθετικό αρχίζει από σύμφωνο: κορων-ο-ϊός, όπως παιδ-ό-τοπος, ειρην-ο-ποιός, καρδι-ο-γράφημα

κορόνα ή κορώνα;

κορώνα ΕΤΥΜ. αντιδάνειο, μεσν. < ιταλ. < λατ. corona «στεφάνη» < αρχ. κορώνη «κουρούνα – κυρτό ή καμπύλο αντικείμενο» [ήδη ομηρικό]. Άρα είναι προτιμότερη η γραφή κορώνα (με -ω-), η οποία υπενθυμίζει την ετυμολογική της αρχή, αντί της συνήθους γραφής κορόνα.