Πως να είναι υπεύθυνος ο έφηβος σας

Από Μύρια Μαραγκού, Ψυχολόγο

Η υπευθυνότητα είναι πολύ σημαντική στη ζωή των παιδιών. Ανάλογα με την ηλικία του, το παιδί επιβάλλεται να μαθαίνει να είναι αυτόνομο και ανεξάρτητο. Στην εφηβεία τα παιδιά δεν είναι πολύ υπεύθυνα και περιμένουν τους γονείς τους να τρέξουν για αυτά. Τα παιδιά αρχίζουν να κτίζουν τη δική τους ταυτότητα, να κατανοούν τον εαυτό τους και να έχουν την ανάγκη της ανεξαρτησίας και της αυτονομίας. Σε αυτή την περίοδο της ζωής τους παρουσιάζουν δυσκολίες στην επικοινωνία τους με τους γονείς. Οι γονείς, από την άλλη πλευρά δε γνωρίζουν πως να τα προσεγγίσουν για να τα βοηθήσουν στο να είναι υπεύθυνα. Η αυτονομία είναι βασικός στόχος του εφήβου αλλά και της οικογένειας.

Εσείς λοιπόν, ως γονείς μπορείτε να βοηθήσετε τα παιδιά σας να είναι υπεύθυνα και ανεξάρτητα με απλόυς και μικρούς τρόπους, όπως:
• Αγοράστε ένα κατοικίδιο, είναι πολύ βοηθητικό για να αναλάβει το παιδί κάποιες ευθύνες.
• Στο σπίτι θα ήταν καλό να υπάρχει κάποια πινακίδα ανακοινώσεων που να αναγράφονται εκεί οι διάφορες δραστηριότητες, υποχρεώσεις για το κάθε μέλος της οικογένειας.
• Θα ήταν βοηθητικό στο δωμάτιο του παιδιού να έχει την δική του πινακίδα ή κάποιο ημερορόλιο που να έχει την ευχέρια να οργανώνει τις υποχρεώσεις του.
• Καθημερινά ο ίδιος ο έφηβος πρέπει να ενεργοποιεί το ξυπνητήρι του και να οργανώνει το χρόνο του.
• Αφήστε το παιδί να οργανώσει – διακοσμίσει το δωμάτιο του όπως επιθυμεί το ίδιο, εσείς δεν παρεμβαίνετε στον προσωπικό του χώρο.
• Μην παρεμβαίνετε στο συγύρισμα του δωματίου του, το παιδί είναι υπεύθυνο να το τακτοποιήσει.
• Πάντα προειδοποιείτε το παιδί εάν έχετε κάποιο διαφορετικό πρόγραμμα και του δίνετε χρόνο να οργανώσει τις δικές του δραστηριότητες.
• Χαρτζιλίκι δίνετε ανά μήνα και το παιδί είναι υπεύθυνο να διαχειριστεί τα έξοδα του. Ενημερώστε από πριν, πότε θα δώσετε επιπλέον χρήματα και για ποιούς λόγους.
• Εάν το παιδί προτίθεται να πάει ταξίδι ή κάπου να διανυκτερεύσει να του ζητήσετε να οργανώσει μια λίστα με τα απαραίτητα, εάν κατά την άποψη σας χρειάζεται να προσθέσει κάτι τότε βοηθήστε λίγο. Την επόμενη φορά δε θα εμπλεκείτε καθόλου.
• Το κάθε άτομο στο σπίτι έχει τις δικές του υποχρεώσεις, ακόμα και το παιδί είναι υπέυθυνο για την τακτοποίηση του σπιτιού.
• Στην εφηβεία το παιδί πρέπει να ξέρει: να ετοιμάζει κάποιο απλό γεύμα, να φροντίζει άψογα το άτομο του, να προστατεύει τον εαυτό του, να μπορεί να μένει μόνο του στο σπίτι, να μπορεί να κυκλοφορήσει με φίλους (ανάλογα με την ηλικία), να γνωρίζει από που ζητά βοήθεια (αστυνομία, πυροσβεστική κ.α.), να γνωρίζει για το σεξ και πως προστατεύεται, να διαβάζει μόνο του κτλ.
• Εάν το παιδί σας δεν είναι τυπικό και έχει δυσκολίες στο να είναι υπεύθυνο, μπορείτε να το υπενθυμίζετε για αρχή. Ποτέ όμως μην το καλύπτετε, γιατι έτσι δε μαθαίνει.
• Να παρουσιάζετε υποστηρικητή στάση. Να αφήνετε το παιδί να πάρει μόνος κάποιες αποφάσεις και να υποστεί τις συνέπειες τους.

Μικρά παραδείγματα:
 Το παιδί δε βάζει τα ρούχα στο καλάθι των απλύτων αλλά τα ρίχνει οπουδήποτε αλλού, εσείς δεν πρέπει να τα μαζέψετε και να μην τα πλύνετε. Αφήστε το παιδί να αντιληφθεί ότι υπάρχουν κανόνες μέσα στο σπίτι και ότι χρειάζεται να τους ακολουθεί.
 Σας λέει ότι δεν προλαμβαίνει για να γράψει μια εργασία και εσείς αγχώνεστε και γράφετε την εργασία για να μην εκτεθεί, αυτή είναι λάθος κίνηση, έτσι δεν μαθαίνει. Επιβάλλεται να οργανώσει το χρόνο του και να ετοιμάσει από μονο του την εργασία του.
 Εάν καθυστερεί κάθε πρωί να πάει σχολείο μην το καλύψετε στο σχολείο, αφήστε το σχολείο να χειριστεί το θέμα.
 Εάν έχει εξαντλήσει το όριο ομιλίας στο κινητό του, μη δίνετε το δικό σας κινητό, να το δίνετε μόνο σε καταστάσεις που επιβάλλεται.
 Εάν ξέχασε να πάρει τα αθλητικά του παπούτσια στο σχολείο μην του τα πάρετε εσείς.

Μην είστε πάντα η σκιά του γιατί δε θα μάθει να είναι υπεύθυνος και θα έχει δυσκολίες στην ενήλικη ζωή του. Είναι πολύ σημαντικό να αναλαμβάνει τις ευθύνες του.
Οι γονείς επιβάλλεται να οργανώνουν και να κατευθύνουν τα παιδιά τους στην υπευθυνότητα από πολύ μικρή ηλικία (να συγυρίζουν τα παιχνίδια,να βάζουν τα πιάτα στο νεροχύτη, να ντύνονται μόνα τους, να φτιάχνουν την τσάντα τους μόνοι κ.α.). Επίσης πολύ σημαντικό είναι και τα οικογενειακά πρότυπα, για αυτό παραδειγματίστε τα παιδία σας με τις δικές σας υπευθυνότητες από μικρή ηλικία γιατί στην εφηβεία οι καταστάσεις είναι πιο πολύπλοκές.

ΜΥΡΙΑ ΜΑΡΑΓΚΟΥ, ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ – ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ – ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ (BA, MA, MFT / ΕΛΛΑΔΑ-Η.Π.Α.) ΠΑΙΔΙΩΝ – ΓΟΝΕΩΝ – ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ – ΖΕΥΓΟΥΣ – ΑΤΟΜΟΥ,
ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΄΄ΑΡΩΓΗ΄΄, ΜΕΓΑΡΟ ΚΟΤΣΑΠΑ, 2ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΔΙΑΜ.102, ΑΓ. ΖΩΝΗ & ΔΗΜΗΤΡΗ ΛIΜΠΕΡΤΥ 3, ΛΕΜΕΣΟΣ, ΤΗΛ. :99 422961, 25 727898